۱٫ توصیف جزئیات چه نقشی در داستان دارد؟
توصیف جزئیات از عوامل پیش‌برنده داستان است. نویسنده‌ای که بنا دارد بر اساس آرمان‌ها و افکار خود ایده‌ای را در داستان پیاده کند، می‌تواند با توصیف جزئیات بهترین فضا را برای ارائه سخنان خود ایجاد کند. فضای فکری نویسنده مهم‌ترین عامل شکل‌دهنده داستان‌های اوست.
قسمت اول این یادداشت را از اینجا بخوانید: ضرورت داستان نویسی
امیل زولا برای نوشتن رمان «سایه‌های‌شب» از تجارب زندگی خود در کنار راه‌آهن استفاده کرد:
توصیف‌های زولا از محیط راه‌آهن و زندگی روی خط آهن چنان زنده و تپنده است که گویی تعمیرگاه‌ها، لکوموتیوها، چرخش سینی دوّار و حرکات مداوم دستگاه‌های لکوموتیو نفس می‌کشند. زولا در سایه‌های شب از شلوغی ایستگاه، بخار لکوموتیوها، سرعت سرسام‌آور و مرگبار قطارها، فانوس‌های سبز و سرخِ سوزنبان‌ها، سگ‌ها و شکارچی‌ها، پیرمردها و پیرزن‌ها، روغن و آتش و زغال و خاکستر به جا مانده از سوخت لکوموتیوها، قطارهایی شتابنده که بی‌اعتنا به سرنوشت‌های انسانی به سوی «آینده» روانند، سخن می‌گوید.(سایه‌های شب، مقدمه مترجم)
۲٫ جزئیات می‌تواند راهی برای رسیدن به درون‌مایه باشد.
درون‌مایه این رمان گران‌سنگ تباهیِ آینده و چشم‌انداز تیره‌ایست که نویسنده قصد دارد به مخاطب خویش القا کند. از طرفی به فساد افسارگسیخته و گرایشات مهارنشدنی در انسان‌ها اشاره دارد و از سوی دیگر روایت آلودگی همه‌گیر دستگاه قضایی فرانسه در دوران امپراتوری دوم نیز هست.
زولا برای نشان‌دادن افکار خود از شیوه‌ی ارائه جزئیات استفاده می‌کند. رسم و شیوه زولا در نوشتن رمان به این صورت بود که ابتدا برای مدتی طولانی در نوشتن هرداستان به بررسی و پژوهش‌های دقیق و گسترده‌ای دست می‌زد. وقتی یادداشت‌های کافی در مورد موضوع مورد نظرش برمی‌داشت، آن اطلاعات را با شهود و تحلیل خود می‌آمیخت.
زولا برای ارائه تصویری خشک و خشن از روحیه حاکم بر مردم فرانسه، به سراغ راه‌آهن رفته و با ارائه جزئیاتی از این سبک زندگی مخاطب را وارد اتمسفر مورد نظر خودش می‌کند. شخصیت‌های رمان به خوبی می‌توانند از عهده ایفای نقشِ خود بربیایند:
- ژاک نمادی از طرز فکر «قربانی» ست که میراث‌دار خوی جنایت‌پیشه گذشتگان است.
- سِوِرین نمادی از حرص و تمنایی بی‌انتها که انسان را به سوی هرجنایتی می‌کشاند،
- روبو تمثیلی از ناکامی‌های مردم عادی که روح و روان خود را به ابلیس می‌بازد تا در نهایت به موجودی سرد و بی‌شکل بدل گردد.
در همین‌راستا مطالعه کنید: چگونه با جزئیات بنویسیم؟
۳٫جزئیات می‌تواند پنجره‌ای به سوی اطلاعات باشد.
توصیف جزئیات علت توفیق این نویسنده در به تصویرکشیدن شخصیت‌ها و ارائه مقصود مورد نظرش است. وی رمان را با توصیف جزئیات آغاز می‌کند:
روبو به درون اتاق آمد و نان یک لیوری، پاته و بطری شراب سفید را روی میز گذاشت. اما آن روز صبح ننه ویکتوار پیش از رفتن به سرکار خود گویا چنان با بی‌مبالاتی آتش را در اجاق کپه کرده‌بود که گرما رو به سردی گذاشته‌بود. این بود که معاون رئیس ایستگاه پنجره را گشود و به بیرون خم شد.
توصیف جزئیات در پاراگراف اولیه به ما کمک می‌کند:
- اولا بدانیم شخصیت داستان ما در منزل خود نیست و احتمالا به سفر رفته‌است.
- دوما وی شخص مهمی است و در آینده منتظر اشارات بیشتری خواهیم بود.
- سوما با توجه به خریدی که برای صبحانه کرده است، منتظر کسی دیگر هم هست.
نویسنده موفق می‌تواند با ارائه جزئیات مناسب به جای نمایش سطحی و کم‌مایه اطلاعات، مخاطب را با خود همراه سازد و تا انتهای داستان او را از دست ندهد. نمایش جزئیات، شخصیت‌ها را می‌شناساند و کمک می‌کند مخاطب مقصود نویسنده را بهتر درک کند.
